Ayıp Nedir? – Neye Denir? – Dini Terimler ve Kısa Açıklamaları

Sözlük anlamı olarak, “eksiklik, leke, kusur, utanç veren söz ve davranış” anlamına gelir.

Bir ahlâk terimi olarak ise, İslâm toplumunun ortak ve objektif ahlâk kurallarına aykırı olan, başkaları tarafından kınanan tutum ve davranışlar demektir.

Ayıp olarak görülen bir davranış, genellikle, benimsenen ve yararına inanılan sosyal kuralların ihlâline yol açtığı için, hukukî bir yaptırımı bulunmasa bile ayıplama ve yerme diye adlandırılan dinî ? sosyal yaptırımlarla karşılaşır ve bunlar o kimsede pişmanlık ve utanma duygularını doğurur ve kişinin bu kusurlarını düzeltmesine vesile olur. Peygamberimiz (s.a.s.) “Bütün insanlar hata yapar, hata yapanların en hayırlısı ise hatasından dönendir” buyurmuştur. Bir insanın ayıplarını gidermesi için; bilge kişilerden yararlanmalı, ayıpları gören ve düzelten dostlar edinmeli, düşmanlarının tenkitlerinden faydalanmalı ve başkalarında gördüğü ayıpları kendisinde de aramalıdır.

Bir fıkıh kavramı olarak ayıp, akde konu olan malın insanlar nazarındaki kıymet ve itibarını azaltan ârizî kusur ve eksiklik anlamında kullanılmaktadır.